1937-ci ilin qurbanlarından olan Umgülsüm Sadıqzadə 1900-cü ildə ruhani ailəsində doğulmuşdu. Bakının Novxanı və ətraf kəndlərində məşhur olan Əbdüləziz kişinin üçüncü qızı hələ uşaq yaşlarından ədəbiyyata, şeirə, sənətə meyil göstərirdi. Doqquz yaşından şeir yazmağa başlayan Umgülsüm ilk təhsilini ata və anasından almışdı. Fars və türk dillərini, daha sonra isə klassik Azərbaycan və şərq ədəbiyyatını Umgülsümə valideynləri öyrətmişdilər.

İlqar Əlfinin araşdırmaları “Tam məxfi” layihəsində

Bu gün bütün dünyada müsəlmanların müqəddəs bayramı olan Qurban bayramı qeyd olunur.

Həmin ildə isə Şəki xanı Əbdülqadir xanın Ərzurum valisi Teymur paşaya yazdığı məktubunda artıq Tiflisdə rusların 12 minlik qoşununun olduğu və sərhədə 80 minlik qoşun topladığı haqqında məlumatı verilir. Osmanlı xəfiyyəsinin Çıldır valisi Süleyman paşaya göndərdiyi məktubunda Rusiya imperiyasının Azərbaycan xanlarından onun himayəsini qəbul etmələrini tələb etdiyi və təslim olmayacaqları təqdirdə onların üzərinə qoşun göndərəcəyi, Moskva (Rusiya dövləti nəzərdə tutulur – X.S.) sərhədlərindən Tiflisə geniş hərbi yolun çəkilməsi, Moskvanın Tiflisdə hərbi sursat anbarı tikdirməsi haqda məlumatlar verilir. Rusiyanın bu tədbirlərinin qarşısının alınması üçün Osmanlı hökuməti də Cənubi Qafqazda öz mövqeyini gücləndirməyə səy edirdi. O.P.Markovaya görə, 1783-cü ilin payızında Xəlil paşanın başçılığı ilə Cənubi Qafqaza göndərilən Osmanlı nümayəndə heyətinin məqsədi Azərbaycan və Dağıstan feodalları ilə Rusiya və Kartli-Kaxeti çarlığına qarşı ittifaq yaratmaq idi.

XVIII əsrin birinci yarısı – Səfəvilər sülaləsinin son dövrü və Nadir Şah Əfşar imperiyasının mövcud olduğu qısa müddət Azərbaycan tarixinin ən gərgin və maraqlı dövrlərindən biridir. Bu da təsadüfi deyil ki, həmin dövrdə yazılı və şifahi ədəbiyyat, xəttatlıq, miniatür sənəti inkişaf edib, baş verən hadisələri əks etdirən salnamələr qələmə alınıb. Nadir Şahın münşisi Mirzə Mehdi xan Astrabadi məhz həmin dövrün ən etibarlı salnaməçisi sayılır. Mətbuatda tam şəkildə ilk dəfə işıq üzü görəcək onun tarixi sənədlər toplusundan ibarət “İnşa” əsərini bu sayımızdan başlayaraq qəzetimizin oxucularına təqdim edirik.

Osmanlı imperiyası. Bu çoxmillətli və çoxdinli türk dövləti tarixin ən böyük imperiyalarından biri və bütün dünyada yaşayan türklərin qürur mənbəyidir. Dövlətin əsası 1299-cu ildə oğuzların Qayı boyundan olan Osman bəy tərəfindən qoyulub. Banisinin Osmanoğulları Bəyliyi adlandırdığı dövlət, sonralar nəhəng imperiyaya çevrilib – dünya tarixinə, siyasətinə böyük təsir göstərib. Üç qitəyə yayıldığı illərdə ən qüdrətli dövrünü yaşayan Osmanlı imperiyası mahiyyətcə əsası Səlcuqlar tərəfindən qoyulan Türkiyə dövlətinin ikinci mərhələsi hesab olunur.

... Yaxud təhrif olunmuş tarix

İlqar Əlfinin araşdırmaları “Tam məxfi” layihəsində